Soms komen mensen of teams (en organisaties) naar me toe met een simpel verlangen: meer helderheid, antwoorden op vragen die blijven sudderen, of gewoon een betere sfeer op de werkvloer. Soms willen ze bevestiging dat ze op de goede weg zitten. Maar zijn ze ook bereid om ‘ja’ te zeggen tegen het misschien pijnlijke proces van herstel en zelfheling? Kunnen ze de verantwoordelijkheid nemen die daarbij hoort?

Wat vaak niet verwacht wordt, is dat bewustwording niet altijd comfortabel is. Het is geen proces van alleen maar zachte aanrakingen; het is een spiegel die diep naar binnen kijkt en de schaduwen zichtbaar maakt. Bewustwording brengt gevoelens naar boven die lang zijn genegeerd. Dat kan confronterend zijn, maar juist door die confrontatie ontstaat ruimte voor echte verandering en groei. Bewustwording is mijn vak, maar de keuze om ermee aan de slag te gaan ligt bij mijn opdrachtgevers. En die keuze, die is zeker niet altijd makkelijk.

Een goed voorbeeld hiervan is een sessie met een manager en zijn team. De manager werd tijdens de sessie heel boos en gefrustreerd op mij als begeleider. De methode die ik gebruikte werd ter discussie gesteld, en ik ‘deugde van geen kant’. Ondertussen zagen zijn medewerkers wat er gebeurde; ik raakte iets dieps aan dat in zijn ogen niet aangeraakt mocht worden. Het was nog te kwetsbaar. Deze boosheid was een reactie op het blootleggen van iets dat nog te pijnlijk was om mee om te gaan, maar juist door die weerstand ontstaat er ruimte voor groei en verandering.

Bewustwording is mijn vak, maar de keuze om ermee aan de slag te gaan ligt bij mijn opdrachtgevers.

Bewustwording: het begin van verandering

Wat betekent het om je ergens bewust van te worden? Het vraagt dat je eerlijk naar jezelf kijkt, zonder oordeel, en het ongemakkelijke durft te omarmen. Bewustwording gaat niet alleen over zien wat werkt, maar juist over wat niet werkt. Het gaat over het herkennen van denk- en gedragspatronen die je tegenhouden, de overtuigingen die je beperken, en de gevoelens die je wegstopt.

Bewustwording is de eerste stap naar verandering, maar niet de enige. Het vraagt moed om die eerste stap te zetten, om te erkennen waar het pijn doet en te zien wat er anders moet. De confrontatie met je eigen schaduwkanten is onvermijdelijk: pijnpunten en patronen die je groei belemmeren, zowel persoonlijk als in teams, komen naar boven. Deze pijnpunten voelen misschien ongemakkelijk, maar ze zijn essentieel om echt te kunnen groeien en ontwikkelen.

Het vraagt moed om die eerste stap te zetten, om te erkennen waar het pijn doet en te zien wat er anders moet.

De vraag is dus niet alleen of je meer helderheid wilt, maar ook of je bereid bent de schaduwen in het licht te zetten en daarmee aan de slag te gaan. Wil je echt de verandering aangaan die nodig is om te groeien? Bewustwording is het begin, maar daarna komt de keuze: blijf je zoals je bent, of ga je verder, ondanks de weerstand en de moeite die het kost? Deze keuze is waar mijn opdrachtgevers vaak voor staan. En die keuze bepaalt uiteindelijk het succes van hun persoonlijke of organisatorische groei.

Waarom bewustwording vaak ongemakkelijk is

Bewustwording haalt de donkerte naar boven; het is alsof je het licht aandoet in een kamer vol rommel die jarenlang genegeerd is. Het vraagt moed om te kijken naar wat pijn doet, naar waar het wringt in jezelf of je organisatie. Dit ongemak is niet voor iedereen: sommigen kiezen ervoor weg te kijken, anderen voelen zich juist aangesproken en willen dieper duiken.

Aangaan of laten liggen: de keuze is aan jou

Iedereen krijgt de keuze om verder te gaan of te blijven zoals het is. Voor directies betekent dit vaak beslissingen die veel verder gaan dan cijfers of doelen; het vraagt om fundamentele veranderingen in de cultuur en waarden. Voor individuen draait het om verantwoordelijkheid nemen voor eigen groei, gezondheid en welzijn.

Elke keuze om wél aan te gaan, brengt je verder in het groeiproces. Het geeft kracht en energie. Ook als je ervoor kiest om de confrontatie niet aan te gaan, is dat een beslissing die impact heeft op de toekomst van jezelf of je team. In beide gevallen geldt: je maakt de keuze en draagt de gevolgen. Wat je niet aangaat, blijft een schaduw met gevolgen; wat je wel aangaat, kan transformeren en ruimte maken voor groei en ontwikkeling.

Ben je er klaar voor om je schaduw aan te gaan? Neem dan contact met me op. Samen kunnen we de weg naar bewustwording en groei verkennen.

Benno Rijpkema
facilitator van transformatie bij mensen, teams en organisaties