Ondanks dat ik directieteams en MT’s trainingen geef over effectief leiderschap op basis van het gedachtegoed van Stephen Covey had ik nog niet de tijd genomen om de achtste eigenschap te bestuderen. De analyse die Covey in dit boek deelt over hoe de mens verworden is tot een ding zonder zelf leiderschap wil ik graag met je delen. Onder andere omdat ik zie dat dit een belangrijke wortel is van veel problemen die we vandaag de dag ervaren in de maatschappij, in organisaties en bij mensen.
Covey start zijn analyse met een definitie van succes: het juiste antwoord geven op een uitdaging. En bij een nieuwe uitdaging hoort een nieuw antwoord. Wanneer we vasthouden aan het oude antwoord, heet dat falen. Ondanks het feit dat we ons bevinden in het informatietijdperk, blijven organisaties en managers sturen alsof we nog in het industriële tijdperk leven. We blijven dit oude sturingsmodel hardnekkig vasthouden als oplossing voor de nieuwe uitdagingen in het informatietijdperk… Volgens Covey heet dat FALEN! Hij legt uit waarom dat niet verstandig is.
Mensen zijn een kostenpost
In het industriële tijdperk draaide de motor op machines en kapitaal, op dingen. Mensen waren belangrijk maar werden als vervangbaar beschouwd. Er was meer aanbod dan vraag naar arbeid, waardoor mensen als objecten werden behandeld. Veel managementmethoden stammen uit die tijd; het controleren en sturen van mensen. Mensen werden gezien als kostenpost en machines als investeringen in de winst- en verliesrekening.
Word je hier goed bewust van:
– Stephen Covey –
Mensen staan op de winst- en verliesrekening als kostenpost, machines als investeringen.
Het gros van de managers past nog steeds belonen en straffen toe en behandelen daardoor mensen als dingen. Kijk maar naar de spotprent over ’the dead horse theory’ hiernaast. Dit alles onder het stoere credo ‘vertrouwen is goed, controle is beter‘. Managers zitten zo vast in dit patroon uit vervlogen tijden dat ze niet in staat zijn om de echte motivatie, talenten en creativiteit van mensen te benutten. Mensen gaan zich hierdoor vervreemden en de binding verdwijnt.
Dingen doen niet aan (zelf)leiderschap
Doordat mensen lange tijd behandeld zijn als dingen, zijn ze het besef verloren dat (persoonlijk) leiderschap een keuze is. Leiderschap wordt gezien als een functie en mensen zien zichzelf niet als leiders omdat ze die functie niet hebben. De leidinggevende moet de beslissingen nemen en zo stemmen ze er (on)bewust mee in dat ze als dingen behandeld worden. Eigen initiatief verdwijnt en mensen blijven wachten op de persoon met de officiële bevoegdheid om te vertellen wat ze moeten doen. Pas dan geven ze de gewenste reactie. Niet alleen op het werk, ook thuis.
Leiders bevestigen hierdoor dat ze hun ondergeschikten moeten aansturen om ervoor te zorgen dat er iets gebeurt. Hoe meer controle een manager uitoefent, hoe meer gedrag hij uitlokt dat vraagt om controle. Dit patroon is zo hardnekkig dat beide partijen geloven dat anderen moeten veranderen voordat hun omstandigheden kunnen verbeteren.
Helaas gaat dit patroon niet alleen op voor de oudere generaties op de werkvloer. Ook jongere generaties hebben hier last van omdat patronen van generatie op generatie worden doorgegeven. Gelukkig zie ik ook een groeiende groep jongeren die dit oude besturingsmodel niet meer accepteert. En laat dat nou net die groep zijn die we graag binnenboord houden omdat we overspoeld worden door een grote grijze golf. De vraag is groter dan het aanbod…
Tot zover Covey’s analyse. Hoe nu verder?
De mensen met wie ik deze analyse heb gedeeld, gaven aan dat het een sterke maar confronterende spiegel is. Nu ze zich hiervan bewust zijn, willen ze graag handvatten om oude oplossingen te vervangen voor nieuwe antwoorden.
De directieteams, MT’s en organisaties waar ik tijdens verandertrajecten ondersteuning bied, genieten al van de nieuwe oplossingen. Deze leiders begrijpen en handelen ernaar dat mensen niet slechts een kostenpost zijn, maar veel meer dan dat. Deze organisaties zijn al goed op weg naar een werkplek waar mensen niet gestuurd en gecontroleerd worden, maar gefaciliteerd. Omdat ze weten dat als vakmensen samenwerken op basis van een gedeelde inspiratie, er ongekende krachten loskomen die muren laten wegvallen.
Omdat ze weten dat als vakmensen samenwerken op basis van een gedeelde inspiratie, er ongekende krachten loskomen die muren laten wegvallen.
– Paul de Blot de Chauvigny –
hoogleraar Business Spiritualiteit Nijenrode University
Wil je ook aan de slag met deze benadering in jouw organisatie? En heb je hulp nodig om dit te doen? Bel me dan of stuur een e-mail. Ik kom graag oriënterend met je praten om te kijken hoe ik je kan helpen.
Facilitator en ondersteuner van transformatie bij mens en organisatie
