Laatst kwam ik de uitdrukking tegen: blijven sudderen in je hangmat. Het raakte me, omdat het zo treffend beschrijft hoe mensen zowel thuis als op het werk vasthouden aan situaties die hen ongelukkig maken. Ze blijven klagen en lijden, terwijl ze diep vanbinnen weten dat verandering mogelijk is. Maar de stap om in beweging te komen lijkt te groot. Wat houdt hen tegen? Angst, en de illusie dat ze niets kunnen veranderen.

In deze blog wil ik laten zien hoe je die illusie doorprikt, en hoe de vragen van Byron Katie je daarbij kunnen helpen.

De illusie van angst

Vaak zijn het niet de omstandigheden zelf die ons gevangen houden, maar onze gedachten erover. Byron Katie stelt: “Een gedachte die je gelooft, creëert lijden.” Angst en onzekerheid worden vaak gevoed door overtuigingen die we nooit kritisch hebben onderzocht.

Voorbeeld privé:

Je blijft in een relatie waarin je niet gelukkig bent, omdat je denkt: “Als ik wegga, zal ik alleen eindigen.” Deze gedachte houdt je gevangen in de situatie, terwijl je niet eens weet of het waar is.

Voorbeeld werk:

Een teamlid dat voelt dat zijn inbreng niet gewaardeerd wordt, denkt: “Het heeft toch geen zin om mijn ideeën te delen.” Door deze overtuiging blijft hij stil en wordt hij inderdaad over het hoofd gezien. Maar is het waar?

De hangmat van ellende

Het lijkt comfortabel om te blijven sudderen in de hangmat, maar in werkelijkheid blijf je hangen in frustratie en stilstand. Waarom? Omdat:

1. Verandering onzeker voelt.
2. We vaak geloven dat de situatie ons overkomt, in plaats van dat we zelf actie kunnen ondernemen.
3. Overtuigingen zoals “Het is nu eenmaal zo” of “Ik heb geen andere keuze” ons verlammen.

Vraag jezelf eens af: Welke overtuiging houd ik vast over deze situatie? Is het écht waar wat ik denk?

De regie terugpakken: de vragen van Byron Katie

De vier vragen van Byron Katie helpen je om de regie over je leven terug te nemen. Het is een eenvoudige maar krachtige methode om je gedachten te onderzoeken en de illusie te doorbreken.

1. Is het waar?
2. Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
3. Hoe reageer je, wat gebeurt er, als je die gedachte gelooft?
4. Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Uitwerking van een voorbeeld:

Situatie: Een medewerker voelt zich constant overwerkt en denkt: “Mijn baas geeft me altijd te veel werk; ik heb geen keuze.”

1. Is het waar? Ja, mijn baas geeft me te veel werk.
2. Kun je absoluut zeker weten dat het waar is? Nou, misschien niet. Ik heb nooit aangegeven dat het te veel is, dus hoe weet ik dat mijn baas het als te veel ziet?
3. Hoe reageer je, wat gebeurt er, als je die gedachte gelooft? Ik voel me gefrustreerd en machteloos. Ik probeer harder te werken, maar het voelt alsof ik vastloop. Ik klaag veel tegen collega’s, maar onderneem geen actie.
4. Wie zou je zijn zonder die gedachte? Ik zou een open gesprek aangaan met mijn baas en kijken of ik mijn grenzen duidelijk kan aangeven. Misschien kan ik prioriteiten stellen of vragen om hulp.

Door de gedachte te onderzoeken, ontstaat ruimte om een actie te ondernemen die je eerder niet zag.

Actie: de hangmat verlaten

Na het doorbreken van beperkende overtuigingen kun je in actie komen:

1. Formuleer wat je wél wilt (bijvoorbeeld: minder werkdruk of een gelukkiger relatie).
2. Zet een kleine, haalbare stap. Dit kan een eerlijk gesprek zijn, een verzoek, of simpelweg besluiten om een nieuwe gedachte te omarmen.
3. Oefen regelmatig met de vragen van Byron Katie om beperkende gedachten te blijven onderzoeken.

Kies voor vrijheid

De vraag is: blijf je sudderen in je hangmat of kies je voor vrijheid? Of het nu gaat om je privéleven of je werk, het begint met het onderzoeken van je gedachten. Wat je daar ontdekt, kan je leven veranderen. Durf jij het aan?

Neem contact met me op voor een gratis gesprek of plan direct een intakegesprek in mijn agenda. Samen kijken we naar jouw vraagstuk en hoe ik je kan ondersteunen hierin.

Benno Rijpkema – Facilitator van transformatie