Een post van Elisah Pals brengt mij ertoe deze blog te schrijven. In haar post beschrijft zij haar ervaring bij het programma Nieuwsuur waarin haar als ervaringsdeskundige wordt gevraagd wat degrowth is. Mathijs Bouman als huiseconoom van Nieuwsuur maakt het begrip nog minder gezellig. Hij stelde degrowth gelijk aan recessie, ellende en somberheid. Terwijl degrowth juist niet minder is, maar heel veel meer. Alleen dan meer van iets anders dan wat we gewend zijn met onze korte termijn bevredigingsbehoeftes; consumeren, grote huizen, geld, aanzien, enzovoort.

Degrowth gaat inderdaad over minder. Minder korte termijn bevrediging als vliegen, minder economische groei, minder verspilling, minder uitputting, minder uitbuiting, minder…. En het gaat over het resultaat van degrowth: meer tevredenheid met wat je hebt, meer rust, meer autonomie, meer leefbare toekomst, meer schone lucht, meer schoon water, enz.

Een week geleden, zo rond een uur of vijf in de ochtend, ontstond een plaatje in mijn hoofd (zie afbeelding ). Het bleek een voorbode voor dit bericht, want het schema past naadloos in deze discussie.

In de feedback loop (van onderaf meelezen naar boven) worden we eerst geboren. Zodra we geboren zijn krijgt de omgeving invloed op ons. Allerlei programmeringen en triggers worden onbewust op ons afgevuurd waardoor we (onder andere) leren dat we niet één zijn met alles maar dat we afgescheiden zijn; het ego – het IK bewustzijn – ontstaat. Als pasgeboren baby -onze natuurlijke staat van zijn- weten we niet beter dan dat moeder en jij één zijn. Je bent je nog niet bewust van begrippen als afstand en lichamen waardoor je voelt wat je moeder voelt. Als je moeder stress heeft, heb jij stress en als je moeder plezier heeft heb jij dat ook. Pas na het ontstaan van het IK bewustzijn gaat de baby zich bv. speelgoed toe-eigenen: “Van mij!”

De eerste zeven jaar staat het kind volledig open voor de invloeden van buitenaf. Het kinderbrein trilt in een trilling overeenkomstig de Theta trilling waardoor wereldbeelden van ouders, opa’s en oma’s, juffen en meesters, buurmannen- en vrouwen, enz. er als waarheid direct ingaan. Deze wereldbeelden worden de programmering (overtuigingen) van het kind; de waarheid zoals ik denk dat de wereld in elkaar zit. We ‘weten’ dan wel hoe het in elkaar zit.
Wie herinnert zich niet als ouder dat je kind thuiskomt van school en de juf had iets gezegd wat nu absolute waarheid was voor het kind, maar niet volgens jou als ouder. Probeer dat maar eens te corrigeren…

Doordat we ‘weten’ hoe de wereld in elkaar zit (eng, mooi, spannend, …) nemen we ook automatisch een houding aan om te kunnen omgaan met de wereld. Als we vol vertrouwen zijn lopen we met de borst vooruit en kin omhoog. Maar als we het eng vinden omdat we als kind vaak werden afgewezen, dan lopen we schuchter in de wereld rond. Het liefst verstoppend achter iets groots. Of we hebben juist geleerd om een enorme grote bek op te zetten omdat we hierdoor ineens wel werden geaccepteerd en gezien. 

Vanuit deze houding ontstaat het gedrag dat we als omstanders dag in, dag uit kunnen waarnemen. Omdat de omstanders ook geleerd hebben dat we afgescheiden zijn, kunnen ze een oordeel hebben over dat gedrag: in uitersten is het geweldig of wordt het verafschuwd. 
De resultaten die uit de houding en het gedrag naar voren komen zijn de resultaten die we dag in, dag uit zelf creëren. Weliswaar sterk beïnvloed door wat we al heel vroeg geleerd hebben als ‘de waarheid’, maar toch zijn het onze resultaten en niet die van iemand anders. Jij hebt ze gecreëerd!

Terug naar de post van Elisah

Om dan nu terug te komen op de LinkedIn post van Elisah Pals wordt de feedback loop prachtig vertolkt door Elisah en door Mathijs. Mathijs stelt dat degrowth voelt als een recessie. Hij stelt zich de vraag aan de rechter bovenkant: Is het resultaat goed voor mij? Deze vraag is een typische EGO vraag; het gaat over hemzelf en alle ikken die onze maatschappij bevolken. Het EGO wil geen verandering maar korte termijn bevrediging.

Elisah stelt de vraag die de ziel stelt (linksboven): Is het resultaat goed voor alles en iedereen? Zij komt tot de conclusie dat het voor de korte termijn misschien minder lijkt (degrowth), maar op de (iets) langere termijn het juist veel meer oplevert. Niet in de vorm van consumeren, maar in de vorm van zaken die goed zijn voor de leefbaarheid van alles en iedereen. Dit zijn de dingen die ieder mens opnoemt op zijn of haar sterfbed; “had ik maar…” of “wat ben ik blij dat…”

Heel luid fluisteren

Omdat het Ego gewend is te schreeuwen horen we die luid en duidelijk. Het overstemt alles en iedereen. Onze ziel kan wat mij betreft niet hard genoeg fluisteren zodat we gaan beseffen dat de korte termijn bevrediging zijn langste tijd heeft gehad. 

Het is tijd voor degrowth van ons ego.

Benno Rijpkema
Facilitator van verandering