Boeien en binden van medewerkers. We horen het zo vaak. Organisaties die zich in allerlei bochten wringen om medewerkers te vinden, te behouden en te motiveren. Maar laten we eerlijk zijn: boeien en binden is eigenlijk symptoombestrijding. Het is een pleister op de wonde van iets dat dieper gaat. Het signaleert dat er iets fundamenteel niet goed gaat in de organisatie.
Gezonde organisaties hebben geen boeien-en-binden-probleem
In een gezonde, normaal functionerende organisatie is boeien en binden namelijk helemaal geen issue. Het stroomt, er is flow. Medewerkers werken daar omdat ze het willen. Niet omdat de organisatie hen probeert vast te houden met leuke feestjes of bonussen. Deze organisaties zijn als een magneet voor nieuwe mensen, en het verloop is minimaal – tenzij iemand simpelweg uit de organisatie groeit. Verzuim is nauwelijks een probleem, medewerkers zijn je grootste ambassadeurs, en de productiviteit is uitzonderlijk hoog.
Maar in veruit de meeste organisaties is dit nog niet de realiteit. Er heerst gedoe en onrust, er zijn klachten, er is verloop. Medewerkers voelen zich niet gezien of gehoord, en dat zie je terug in symptomen zoals ziekteverzuim, gebrek aan motivatie, en uiteindelijk ook in het gemis aan flow. We zien dit soort symptomen in de vorm van stressklachten bij medewerkers – vermoeidheid, concentratieproblemen, en angstgevoelens. In organisaties uit zich dat in zaken als een hoge werkdruk, gebrek aan ondersteuning, slechte communicatie tussen afdelingen, en een negatieve werksfeer. En dit is precies de reden waarom veel organisaties programma’s ontwikkelen rond boeien en binden, in een poging de symptomen te bestrijden in plaats van de oorzaken aan te pakken.
Helen van de organisatie: De sleutel tot succes
Wat ik de studenten van de deeltijdopleiding Bedrijfskunde van NHL-Stenden afgelopen week heb meegegeven, is dat de vraag over boeien en binden eigenlijk neerkomt op het helen van organisaties. Als de organisatie gezond is, stromen de zaken vanzelf. Net zoals een mens in zijn natuurlijke staat in gezondheid en vreugde verkeert, geldt dit ook voor organisaties. Als een organisatie ziek is – als er geen balans is tussen geven en nemen, als mensen zich niet gezien voelen – dan ontstaan er symptomen.
Wat speelt er onder de oppervlakte?
De uitdaging voor organisaties is dus niet om harder hun best te doen om medewerkers te boeien en te binden, maar om te kijken naar wat er onder de oppervlakte speelt. Welke blokkades zitten er in het systeem? Hoe zit het met de binding binnen de organisatie – hoort iedereen erbij en voelt iedereen zich gezien? Zijn de oorspronkelijke waarden van de organisatie nog levend of alleen maar woorden op papier? En is er balans tussen geven en nemen, niet alleen in de financiële zin, maar ook in termen van waardering, aandacht, en ruimte voor ontwikkeling?
Daarnaast speelt het bestaansrecht van de organisatie een cruciale rol. Dit is de diepste wortel van het organisatiesysteem en biedt de zingeving waaraan medewerkers, maar ook klanten, leveranciers, financiers, enz. zich kunnen verbinden. Niet vanuit het hoofd, maar vanuit het hart. Dit bestaansrecht geeft richting, inspiratie en een doel dat mensen verbindt, wat essentieel is voor het aantrekken van de nieuwe generatie, zoals GenZ.
Leiderschap en bewustzijn is de sleutel tot succes
Het helen van een organisatie begint bij het teruggaan naar deze basisprincipes. En dat vraagt iets van de leiders. Zoals Frédérique Laloux ooit zei: “Een organisatie kan zich slechts zo ver ontwikkelen als het ontwikkelingsniveau (bewustzijn) van haar leiders.” Het vraagt bewustzijn, moed en een diepgaande intentie om werkelijk te willen veranderen.
Wil jij aan de slag met het helen van je organisatie in plaats van het symptoombestrijden? Neem dan contact met me op voor een gratis eerste gesprek. Samen kunnen we kijken naar waar de blokkades zitten en hoe we die kunnen oplossen, zodat er weer flow ontstaat en boeien en binden helemaal geen vraag meer hoeft te zijn.
Benno Rijpkema
Facilitator van transformatie bij mens en organisatie