Dit artikel is verzonden in de nieuwsbrief van bennorijpkema.nl op 15 november 2022
Iedereen die samenwerkt met andere mensen kent het wel; GEDOE…
Het komt overal voor. In profit en non-profit organisaties, de maatschappij en zelfs in het gezin. Je ontkomt gewoon niet aan gedoe. Gelukkig maar, want gedoe is naast lastig ook heel erg normaal en leerzaam.
Het lastige van gedoe is dat het bestaat uit problemen. En problemen binnen een organisatie leiden onherroepelijk tot stress bij medewerkers, een (fors) verlies van productiviteit en het werkplezier gaat met piepende banden de achterdeur uit. De lessen die ik als interim directeur, organisatiecoach en facilitator van veranderprocessen door schade en schande wijs ben geworden zijn:
- Hoe langer je wacht met de juiste interventies, hoe meer sluimerende ‘brandhaarden’ ontstaan.
- Hoe groter het aantal sluimerende brandhaarden, hoe lager het bedrijfsresultaat is.
- Je moet de juiste interventies doen omdat de brandhaarden met de verkeerde voeding (interventie) kunnen ontaarden in een felle uitslaande brand.
Wanneer medewerkers afgeleid worden door gedoe, hebben ze geen tijd voor hun echte werk. Bedenk maar eens hoeveel tijd op gaat aan roddelen, lange vergaderingen zonder besluiten, zoeken naar antwoorden, wij-zij strijd, ziekte opvangen, enzovoort.
Er zijn drie fasen waarin organisaties kunnen zitten:
- Fase 0:
In ondernemingen waar geen gedoe is en werkplezier de boventoon voert, halen medewerkers een arbeidsproductiviteit van circa 90%. - Fase 1 (Veenbrand):
In ondernemingen met gedoe daalt de productiviteit snel naar circa 50% – 60%; een verlies van ruim 30% productiviteit door energieverlies, piekeren, zorgen maken, onvrede en verslechterde onderlinge verhoudingen. Bij profit bedrijven verdampt de marge flink door het gedoe tussen de mensen. - Fase 2 (Uitslaande brand):
Wanneer fase 1 te lang aanhoudt zakt de productiviteit nog verder weg, ver beneden de 50%-60%; medewerkers zijn moegestreden en haken af (mentale overbelasting/burn-out en personeelsverloop). De kosten voor opvang van zieke medewerkers en het werven en inwerken van nieuwe medewerkers zijn zo hoog dat de winst omslaat in verlies.
Door de toename van stress als gevolg van de veenbrand (fase 1), neemt ook het werkplezier, passie, bevlogenheid, betrokkenheid en zingeving af. Het is dan ook een kwestie van tijd dat de veenbrand in jouw onderneming omslaat naar een uitslaande brand (fase 2). Een brand die ook waarneembaar is voor de omgeving (klanten, leveranciers, financiers en familie).
Het is mijn doel om opdrachtgevers (en hun medewerkers) te inspireren en te ondersteunen om zo dicht mogelijk bij Fase 0 te komen; een organisatie waarin medewerkers hun verantwoordelijkheid nemen voor hun rol en plek en waar genieten van succes hoogtij viert.
In dergelijke organisaties zijn veranderingen geen ramp. Sterker, ze leren ervan. Wanneer door omstandigheden zoals veranderingen in wet- en regelgeving, crisis, groei, krimp, enz. nieuwe onbalans ontstaat, nemen mensen hun verantwoordelijkheid om onderstromen te duiden en hierop de juiste interventies te doen. Waardoor de organisatie elke keer sterker wordt dan hij al was. Dat is het mooie en leerzame van gedoe.
Onbalans op zich is niet te voorkomen, wel de wijze waarop je hiermee omgaat. Om de veenbrand(en) snel op te sporen adviseer ik om de organisatiescan Wortels van de mist uit te voeren. Deze scan legt haarfijn bloot waar de veenbrand uit bestaat, waar die zich bevindt en welke interventies gedaan moeten worden om in control te komen.
Aanvalsplan om de uitslaande brand te bestrijden
Mocht de organisatie onverhoopt te maken krijgen met een uitslaande brand (fase 2), dan zie je dat snel terug in oplopend (psychisch) ziekteverzuim en verloop van medewerkers. Stress, onvrede en machteloosheid neemt zo sterk toe dat medewerkers vluchten.
Het is de kunst in deze fase de medewerkers weerbaar te maken tegen de onderstroom en de (persoonlijke en collectieve) ondermijnende gedragspatronen. Met behulp van individuele- en teamcoaching – in combinatie met de PSYCH-K® methode – help ik eerst de medewerkers weerbaar te worden tegen de stress.
Als de uitslaande brand is bestreden, komt stap 2 om de hoek: het bestrijden van de veenbranden. Ondanks het vele werk om de uitslaande brand te bestrijden, is de productiviteit nog steeds laag en de kans op opnieuw oplaaien van de veenbranden (onderstroom) is groot.
Met de organisatiescan Wortels van de mist© achterhalen we snel waar de veenbranden zitten. Het veranderproces wat dan op gang komt, zorgt ervoor dat je afscheid neemt van de vicieuze cirkel van hoge bedrijfskosten, lage productiviteit en magere marges.
Wil je een indicatie in welke fase jouw organisatie zit?
Als je snel een eerste indicatie wilt hebben waar jouw organisatie nu staat, doe dan de gratis versie van de Wortels van de mist. Dit is een beperkte weergave van het onderzoek, maar het geeft je voldoende beeld om te kunnen beslissen wel of niet verder te gaan.
Als je deze scan doet, krijg je een gratis adviesgesprek van 1 uur met mij erbij waarin ik je alvast de eerste handvatten geef om de juiste interventies te gaan doen.
Benno Rijpkema
Facilitator van verandering
PS. Als je dit voor je team wilt doen, vervang dan elke keer het woord ‘organisatie’ door ‘team’.
