We zijn alles al, we hoeven alleen maar af te leren.
Dit besef heeft me veel gebracht. Vaak wordt ons geleerd dat het leven een leerschool is, dat we constant nieuwe vaardigheden moeten opdoen en onszelf moeten verbeteren om ‘heel’ te worden. Maar ik ben tot de conclusie gekomen dat dat niet klopt. Het is geen kwestie van blijven leren, het is een kwestie van her-inneren. Opnieuw verinnerlijken wie we werkelijk zijn, en geen energie meer geven aan wie we niet zijn.
Wat we niet zijn, zijn de lagen van angsten, overtuigingen en conditioneringen die we in de loop van ons leven hebben opgebouwd. Deze lagen houden ons gevangen in een idee van tekort, van niet goed genoeg zijn, en van constant moeten vechten. Maar als we stoppen met energie geven aan die lagen, doven ze vanzelf uit. Het ego en zijn verhalen leven van de energie die we eraan geven. En als we daarmee stoppen, kunnen we eindelijk loslaten wat ons niet meer dient.
In mijn werk draait alles om bewustwording. De opdrachtgevers met wie ik werk, en hun medewerkers, ‘moeten’ hun eigen keuze maken om het aan te kijken. Om onder ogen te zien wat er is, zonder oordeel en zonder weg te kijken. Pas als je bereid bent om echt te zien wat er onder de oppervlakte speelt, ontstaat er ruimte voor verandering. Of liever transformatie gezien de beweging van binnenuit naar buiten. Het is niet mijn taak om die keuze voor iemand anders te maken, ik kan alleen de weg wijzen en de ruimte creëren waarin het veilig genoeg voelt om te kijken. Maar het daadwerkelijke werk begint wanneer iemand besluit om datgene wat verborgen is aan te kijken en daarmee te werken.
Wat we niet zijn, zijn de lagen van angsten, overtuigingen en conditioneringen die we in de loop van ons leven hebben opgebouwd.
Deze gedachtegang past ook goed bij mijn benadering van PSYCH-K® en het werken met overtuigingen. Wanneer we diepgewortelde overtuigingen vervangen, is het vaak niet zozeer dat we een ‘nieuwe’ overtuiging installeren, maar eerder dat we een laag van onwaarheid afpellen zodat de waarheid weer zichtbaar wordt. Het herprogrammeren is dan meer een proces van herontdekken van wie we altijd al zijn geweest—zonder de ruis van beperkende overtuigingen.
Het duale systeem is als een speelveld waarin al deze verschillende elementen in relatie staan met elkaar, en waar juist door het spanningsveld beweging ontstaat. Dat is waar systemen in balans of onbalans raken, afhankelijk van hoe de verschillende krachten zich tot elkaar verhouden. Wanneer je de dualiteit overstijgt, stap je eigenlijk uit dat speelveld. Je betreedt dan het rijk van non-dualiteit, waarin concepten zoals goed en kwaad of winnen en verliezen oplossen, en er alleen nog maar is wat ‘is’. Vanuit een non-duaal perspectief wordt de dynamiek die je in dualiteit ervaart irrelevant — er is immers geen tegenstelling meer om te overbruggen. Dit doet me denken aan de overtuiging die ik vaak aanhaal: dat de buitenwereld een weerspiegeling is van onze binnenwereld. In de duale wereld spiegelen onze ervaringen de innerlijke spanningen, terwijl die spanning in een non-duaal bewustzijn oplost.
Wanneer je de dualiteit overstijgt, stap je eigenlijk uit het speelveld. Je betreedt dan het rijk van non-dualiteit, waarin concepten zoals goed en kwaad of winnen en verliezen oplossen, en er alleen nog maar is wat ‘is’.
Als je werkelijk in dat non-duale bewustzijn verankerd bent, overstijg je ook de greep van het systeem op jou. Je bent dan niet langer onderhevig aan de machtsdynamieken, angsten, of overtuigingen die normaal het spel van dualiteit in stand houden. Deze systemen hebben geen vat meer op je, omdat je simpelweg niet meer reageert vanuit een positie van angst, tekort, of strijd. In plaats daarvan handel je vanuit een diep innerlijk weten en vanuit een toestand van ‘zijn’ die voorbij de gebruikelijke conditioneringen ligt.
Dit gaat niet over leren, maar over afleren. Het gaat om ‘geen aandacht meer geven aan’. En dat vraagt geen strijd, maar eerder moeiteloosheid. Het vraagt om ontspanning en vertrouwen. Vertrouwen dat we al compleet zijn, dat we alles al in ons hebben wat nodig is. De uitdaging is niet om iets nieuws te worden, maar juist om af te pellen wat niet van ons is, zodat we weer kunnen herinneren wie we werkelijk zijn.
Ik merk dat dit besef me veel rust heeft gebracht. Het heeft me bevrijd van de drang om altijd maar te verbeteren en iets te ‘worden’. En die rust wens ik iedereen toe. Het is mijn diepste overtuiging dat wanneer we als individu of als organisatie deze lagen van overtuigingen niet meer voeden, we automatisch terugkeren naar onze essentie. En vanuit die essentie kunnen we handelen in vrijheid, zonder gevangen te zitten in oude patronen die ons niet langer dienen.
De systeem-fenomenologische wereld, zoals ik die zie, bestaat dankzij het duale systeem op aarde. Dualiteit is als het speelveld waarin tegenstellingen zoals angst en liefde, tekort en overvloed, licht en donker elkaar ontmoeten. Deze tegenstellingen zorgen voor beweging, groei, en verandering. Maar zodra we het duale overstijgen, stap je uit dat speelveld. In de non-dualiteit vallen deze tegenstellingen weg; er is geen strijd meer, alleen nog maar een diepe rust en een gevoel van ‘Zijn‘. In die staat heeft het systeem geen vat meer op je, want je reageert niet meer vanuit angst of tekort, maar vanuit een diep innerlijk weten.
Het is mijn overtuiging dat wanneer we bewust worden van de duale patronen die ons gevangen houden en deze overstijgen, we niet langer onderhevig zijn aan de dynamieken van het systeem. We hoeven dan niet meer te vechten of te zoeken naar balans binnen dat systeem. In plaats daarvan handelen we vanuit een non-duaal bewustzijn, waarin we simpelweg zijn wie we werkelijk zijn. Dit overstijgen is geen vlucht uit de realiteit, maar juist een manier om de realiteit vanuit een hoger perspectief te omarmen, zonder dat we erin verstrikt raken.
Benno Rijpkema
Facilitator van transformatie voor mensen, teams en organisaties