We leven in een tijd waarin het oude afbrokkelt. Het systeem zoals we dat kennen, met zijn structuren, waarden en zekerheden, staat op instorten. Maar terwijl het oude verdwijnt, is het nieuwe al zichtbaar – hoe pril ook. Generatie Z staat klaar om het vorm te geven, samen met de lichtwerkers en pioniers die al jarenlang de weg hebben vrijgemaakt. En laten we de Babyboomers niet vergeten, de oude hippies die ooit droomden van een betere wereld en zaadjes hebben geplant die nu vrucht beginnen te dragen.

De rouw van loslaten

Maar deze transitie gaat niet zonder pijn. Het afscheid van het oude roept rouw op. En dat is logisch. Alles wat we kennen – onze zekerheden, structuren en rollen – verdwijnt stukje bij beetje. En dat voelt alsof de grond onder onze voeten verdwijnt. Wat we niet mogen doen, is krampachtig vasthouden aan wat niet meer werkt. Want vasthouden vertraagt de verandering. Het is alsof je een muur probeert te stutten die al in elkaar stort.

Toch is het eng. Het nieuwe is er nog niet volledig. We zitten in een liminale fase, een overgangsperiode waarin het oude wegvalt, maar het nieuwe nog geen vaste vorm heeft. Net als een zwangerschap – je bent geen meisje meer, maar ook nog geen moeder. Of het sterfproces – je bent niet meer helemaal levend, maar ook nog niet dood.

Wat betekent dit voor organisaties?

Voor organisaties is deze tijd van transitie onvermijdelijk. Neem een bedrijf dat al decennia op dezelfde manier werkt, met hiërarchische structuren en een focus op winstmaximalisatie. Dat model begint te piepen en te kraken. Werknemers raken opgebrand, jongere generaties eisen meer zingeving, en klanten willen duurzaamheid.

Een voorbeeld: een grote productieorganisatie merkte dat ze vastliepen. De jongere medewerkers wilden meer flexibiliteit, maar de oudere generatie hield vast aan vaste werktijden en controle. Pas toen het management het gesprek aanging en ruimte bood voor experimenten – zoals zelfsturende teams – begon er iets te verschuiven. Het was spannend, het was chaotisch, maar uiteindelijk ontstond er een nieuwe balans waarin iedereen zich gehoord voelde.

Wat betekent dit voor jou?

Ook individuen staan voor deze uitdaging. Denk aan iemand die jarenlang heeft gewerkt in een veilige baan, maar steeds meer voelt dat die baan niet meer klopt. Het voelt alsof je vastzit, maar de stap naar iets nieuws is eng. Want wat als het mislukt?

Een coachee van mij worstelde hiermee. Hij was arts, een beroep dat hij ooit met passie had gekozen, maar nu voelde het als een gevangenis. Het duurde maanden om los te laten – om te rouwen om het verlies van zijn oude identiteit. Maar toen hij dat had gedaan, kwam er ruimte voor iets nieuws. Hij startte een eigen praktijk waarin hij naast reguliere geneeskunde ook ruimte biedt voor holistische zorg.

De weg vooruit

De beweging naar het nieuwe is niet te stoppen. Hoe eng het ook is, we kunnen niet terug. En dat hoeft ook niet, want we staan niet alleen. De generatie die nu opstaat, brengt nieuwe energie en ideeën. Maar zij bouwen voort op de fundamenten die zijn gelegd door de generaties voor hen.

Wat kun jij doen?

1. Accepteer de rouw. Laat het oude los, hoe moeilijk dat ook is. Neem de tijd om stil te staan bij wat je verliest.
2. Heb vertrouwen. Het nieuwe is er al, al zie je het misschien nog niet volledig. Kijk naar de signalen – bij jezelf, in je organisatie, in de wereld.
3. Doe kleine stappen. Het hoeft niet perfect. Probeer, experimenteer, en wees niet bang om fouten te maken.
4. Omring je met bondgenoten. Samen is altijd sterker dan alleen. Zoek de mensen die dezelfde visie delen en bouw met hen aan de toekomst.

Tot slot

Het nieuwe laat zich niet tegenhouden. Net als een geboorte of een sterfproces, heeft het zijn eigen ritme. Vertrouw daarop. Heb moed, blijf in beweging, en sta jezelf toe om te rouwen. Want in dat rouwen ligt de ruimte om opnieuw te beginnen.

Heb jij het gevoel dat je vastzit in de overgang van oud naar nieuw? Of worstelt jouw organisatie met deze transitie? Ik help je graag verder. Boek een gratis kennismakingsgesprek (telefonische afspraak 15 minuten) en ontdek hoe we samen de volgende stap kunnen zetten.

Benno Rijpkema – Facilitator van transformatie